Sosyal bilimlerde bilimsel araştırma yaparken, problemin tanımlanması önemli bir adımdır. Çünkü doğru bir problemin tanımlanması, araştırmanın geri kalanında yapılan tüm adımları kolaylaştırır. Ancak, sosyal bilimlerde problemin tanımlanması bazen zorlu bir süreç olabilir. Bu nedenle, bu yazıda adım adım bir rehber sunarak, sosyal bilimlerde bilimsel araştırma probleminin nasıl tanımlanacağına dair bazı ipuçları sunacağım.
Konuyu Belirleme: Öncelikle araştırma yapmak istediğiniz konuyu belirlemeniz gerekir. Bu konu, sosyal bilimlerin herhangi bir dalı olabilir. Örneğin, sosyoloji, psikoloji, ekonomi, siyaset bilimi vb. gibi.
Alan Araştırması: Belirlediğiniz konuda daha önce yapılmış çalışmaları inceleyin. Bu çalışmalar, sizin probleminizi tanımlamada önemli bir kaynak olacaktır. Özellikle, benzer bir problem üzerine yapılmış çalışmaları incelemek, sizin araştırmanızda kullanabileceğiniz metodolojileri, teorileri ve kavramları anlamanıza yardımcı olabilir.
Sorular Sorun: Konu hakkında sorular sormak, problemin tanımlanmasına yardımcı olabilir. Sorularınızı, konuyla ilgili daha önce yapılmış çalışmaları inceleyerek veya konuyla ilgili uzmanlardan görüş alarak oluşturabilirsiniz.
Sorunu Tanımlama: Sorularınızın cevaplarına göre, probleminizi tanımlayın. Probleminizi tanımlarken, spesifik ve ölçülebilir olmasına dikkat edin. Ayrıca, problemi tanımlarken hangi sosyal bilim dalında yer aldığını da belirtmeyi unutmayın.
Amaçları Belirleme: Problemin tanımlanmasından sonra, araştırmanızın amacını belirleyin. Amacınız, probleminizi çözmek için ne yapacağınızı açıklar. Amacınız, aynı zamanda, araştırmanızın sonuçlarını değerlendirmenizi de sağlar.
Hipotezler Oluşturma: Probleminizi tanımladıktan sonra, hipotezler oluşturabilirsiniz. Hipotezler, araştırmanızda test edeceğiniz önermelerdir. Hipotezler, problemi çözmek için bir yol haritası sağlar ve araştırmanızın sonuçlarını öngörmenize yardımcı olur. Hipotezleriniz, araştırmanızda kullanacağınız metodolojiye bağlı olarak farklı şekillerde formüle edilebilir. Örneğin, bir deneysel araştırma yapacaksanız, hipotezleriniz bağımsız ve bağımlı değişkenler arasındaki ilişkiyi belirtebilir. Buna karşılık, bir nitel araştırma yapacaksanız, hipotezleriniz araştırmanızın amacına uygun olarak tasarlanabilir.
Veri Toplama: Hipotezlerinizi test etmek için veri toplamanız gerekebilir. Bu veri, farklı kaynaklardan gelerek değişebilir. Örneğin, anketler, görüşmeler, gözlemler ve belge analizi, sosyal bilimlerde yaygın olarak kullanılan veri toplama yöntemleridir.
Veri Analizi: Veri toplama işlemi tamamlandıktan sonra, verilerinizin analizi için bir yöntem belirlemeniz gerekir. Bu, araştırmanızın hipotezlerini test etmenizi sağlar. Analiz yöntemleri, araştırmanızın tasarımına bağlı olarak farklılık gösterebilir. Örneğin, bir deneysel araştırmada, istatistiksel analizler kullanabilirsiniz. Buna karşılık, bir nitel araştırmada, verilerinizi tematik analiz veya içerik analizi gibi yöntemlerle inceleyebilirsiniz.
Sonuçlar: Veri analizi tamamlandıktan sonra, sonuçlarınızı değerlendirmeniz gerekir. Bu sonuçlar, hipotezlerinizi destekleyip desteklemediğini veya sorununuzu çözüp çözmediğini belirlemenize yardımcı olur. Sonuçlarınız, genellikle araştırmanızın amacına bağlı olarak yazılır ve görselleştirilir. Örneğin, bir deneysel araştırmada, sonuçlarınız tablolar ve grafiklerle sunulabilir. Buna karşılık, bir nitel araştırmada, sonuçlarınız metin tabanlı olarak sunulabilir.
Sosyal bilimlerde bilimsel araştırma probleminin tanımlanması, araştırmanın geri kalanındaki adımların kolaylaştırılması için önemlidir. Bu rehber, sosyal bilimlerde bilimsel araştırma probleminin adım adım nasıl tanımlanacağına dair bir yol haritası sunmaktadır. Ancak, sosyal bilimlerdeki araştırmaların karmaşıklığı, araştırmanın amaçlarına, tasarımına ve kullanılan veri toplama ve analiz yöntemlerine bağlıdır. Bu nedenle, araştırma sorununun tanımlanması, araştırmanın geri kalan adımlarını etkileyen önemli bir faktördür. Doğru şekilde tanımlanmış bir araştırma sorunu, araştırmanın amacına ulaşmasına ve sonuçlarının güvenilirliğine katkıda bulunabilir.
Bununla birlikte, araştırma sorunu tanımlama süreci sırasında bazı zorluklarla karşılaşabilirsiniz. Örneğin, sorunu belirlemek için yeterli bilgiye sahip olmayabilirsiniz veya belirlediğiniz sorunun araştırılması için gerekli veriye ulaşmanız mümkün olmayabilir. Bu nedenle, araştırma sorunu tanımlama süreci, zaman alıcı ve bazen zorlu bir süreç olabilir.
Ayrıca, araştırma sorunu tanımlama süreci sırasında, sorunun farklı açılardan incelenmesi ve alternatif çözüm önerilerinin göz önünde bulundurulması da önemlidir. Bu, sorunun tam olarak anlaşılmasına ve en uygun çözüm yolunun belirlenmesine yardımcı olabilir. Sonuç olarak, sosyal bilimlerde bilimsel araştırma probleminin doğru şekilde tanımlanması, araştırmanın geri kalan adımlarının başarılı bir şekilde tamamlanmasına ve sonuçların güvenilirliğine katkıda bulunabilir.
