23
08
Katılım bankacılığı, son yıllarda Türkiye’de hızla büyüyen ve gelişen bir finansal sektör haline geldi. 2024 yılının ilk altı ayında, katılım bankalarının aktif büyüklüğü %10,9 oranında artarak 2 trilyon 262 milyar 316 milyon liraya ulaştı. Bu büyüme, katılım bankacılığının Türkiye ekonomisindeki rolünün giderek arttığını ve sektördeki dinamiklerin güçlendiğini göstermektedir.
Bu yazıda, katılım bankacılığının Türkiye'deki büyümesini, bu büyümeyi etkileyen faktörleri, dijital katılım bankalarının sektöre katkılarını ve katılım bankalarının Türkiye ekonomisine olan genel etkisini detaylı bir şekilde ele alacağız.
Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın
Katılım Bankacılığı Nedir?
Katılım bankacılığı, faizsiz bankacılık ilkeleri doğrultusunda faaliyet gösteren finansal kuruluşları tanımlar. Bu bankalar, müşterilerinden topladıkları fonları faizsiz esaslar çerçevesinde değerlendirir ve elde edilen kârı müşterileriyle paylaşır. Türkiye’de, katılım bankacılığı ilkeleri İslami finans prensiplerine dayanır ve bu prensipler doğrultusunda faizsiz hizmetler sunar.
Katılım bankacılığı, hem bireysel hem de kurumsal müşterilere yönelik çeşitli finansal ürünler ve hizmetler sunarak, Türkiye’de geniş bir müşteri kitlesine ulaşmıştır. Bu bankalar, yatırım, finansman, tasarruf ve ticaret gibi alanlarda farklı çözümler sunarak, müşterilerine alternatif bir bankacılık modeli sunmaktadır.
2024 Yılında Katılım Bankacılığının Büyümesi
Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) tarafından derlenen verilere göre, katılım bankaları 2023 yılını 2 trilyon 40 milyar 850 milyon lira aktif büyüklükle kapatırken, 2024 yılının ilk altı ayında bu büyüklük %10,9 artışla 2 trilyon 262 milyar 316 milyon liraya ulaştı. Bu büyüme, katılım bankacılığının Türkiye’deki finansal sistemde giderek daha büyük bir yer edindiğini göstermektedir.
Katılım bankalarının büyümesinin temelinde, sektöre olan güvenin artması, dijitalleşme süreçlerinin hız kazanması ve bankaların sunduğu ürün ve hizmet çeşitliliğinin artması gibi faktörler yer almaktadır. Ayrıca, Türkiye’nin finansal yapısında katılım bankalarının payının artması, sektördeki rekabeti de olumlu yönde etkilemiştir.
Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın
Toplanan Fonlar ve Kullandırılan Krediler
2024 yılının ilk yarısında katılım bankaları tarafından toplanan fonlar, %3 artışla 1 trilyon 562 milyar 553 milyon liraya yükseldi. Aynı dönemde, kullandırılan fonlar ise %12,8 artış göstererek 1 trilyon 196 milyar 11 milyon lira seviyesine ulaştı. Bu rakamlar, katılım bankalarının hem bireysel hem de kurumsal müşterilere sağladığı finansman desteğinin artarak devam ettiğini göstermektedir.
Toplanan fonlardaki artış, katılım bankacılığına olan güvenin bir göstergesi olarak değerlendirilebilir. Müşterilerin faizsiz bankacılık ilkesine olan ilgisi, bankaların fon toplama kapasitesini artırmış ve bu fonlar, çeşitli yatırımlar ve projelerde kullanılmak üzere değerlendirilmiştir.
Kullandırılan kredilerdeki artış ise, katılım bankalarının Türkiye ekonomisine sağladığı finansal desteğin genişlediğini göstermektedir. Bu krediler, özellikle KOBİ’ler ve büyük ölçekli işletmeler için önemli bir finansman kaynağı olmuştur.
Katılım Bankalarının Öz Kaynakları ve Şube Sayısı
Katılım bankalarının öz kaynakları, 2023 yılında 143,9 milyar lira iken, 2024 yılının ilk yarısında bu rakam 171,4 milyar liraya yükselmiştir. Bu artış, bankaların mali yapısının güçlendiğini ve sektördeki büyümeyi sürdürülebilir hale getirdiğini göstermektedir.
Ayrıca, katılım bankalarının şube sayısı da artmaya devam etmektedir. 2023 yılında 1459 olan toplam şube sayısı, 2024 yılının ilk yarısında 1486’ya çıkmıştır. Şube sayısındaki bu artış, katılım bankalarının Türkiye genelinde daha geniş bir müşteri kitlesine ulaşma çabalarının bir yansımasıdır.
Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın
Dijital Katılım Bankacılığı ve Yeni Trendler
Katılım bankacılığı, dijitalleşme süreçlerine hızla uyum sağlayarak, müşterilerine daha etkin ve erişilebilir hizmetler sunmaktadır. 2024 yılının ilk yarısında, dijital katılım bankacılığında aktif dijital müşteri sayısı 5,5 milyon kişiye ulaşmıştır. Bu dönemde, toplam işlem hacmi 3,7 trilyon liraya, toplam işlem sayısı ise 133 milyon adede yükselmiştir.
Dijital katılım bankacılığı, müşterilerin bankacılık işlemlerini daha hızlı ve kolay bir şekilde gerçekleştirebilmesini sağlamaktadır. Mobil bankacılık, katılım bankaları için birincil kanal haline gelmiş ve müşterilerin büyük bir kısmı bankacılık işlemlerini bu kanal üzerinden gerçekleştirmektedir.
Dijital Katılım Bankalarının Artan Rolü
Türkiye’de faaliyet gösteren katılım bankaları, dijital bankacılık hizmetlerini sürekli olarak geliştirmekte ve müşteri deneyimini iyileştirmeye yönelik adımlar atmaktadır. 2024 yılında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yeni bir dijital katılım bankasının kurulmasına izin verilmesi, bu alandaki rekabeti artırmış ve sektördeki dijitalleşme sürecine hız kazandırmıştır.
Yeni dijital katılım bankalarının sektöre dahil olması, hem müşteri tabanının genişlemesine hem de katılım bankalarının sunduğu hizmetlerin çeşitlenmesine katkı sağlamaktadır. Dijital bankacılık, özellikle genç nesil ve teknolojiye yatkın müşteriler için cazip bir seçenek haline gelmiştir.
Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın
Katılım Bankalarının Türkiye Ekonomisine Katkısı
Katılım bankaları, Türkiye ekonomisine sağladıkları finansman desteği ve alternatif bankacılık çözümleri ile önemli bir rol oynamaktadır. Katılım bankacılığı, faizsiz finansman modelleri sayesinde, özellikle KOBİ’ler ve girişimciler için uygun finansman seçenekleri sunmakta ve ekonomik büyümeye katkıda bulunmaktadır.
KOBİ’lere Sağlanan Finansman Desteği
2024 yılının ilk yarısında, katılım bankaları tarafından KOBİ’lere sağlanan finansman desteği 474,5 milyar liraya ulaşmıştır. Bu rakam, 2023 yılına kıyasla %20,5 oranında bir artış göstermektedir. Katılım bankaları, KOBİ’lerin finansman ihtiyaçlarını karşılayarak, Türkiye’de girişimciliğin ve küçük ölçekli işletmelerin büyümesine katkı sağlamaktadır.
KOBİ’lere yönelik bu özel konsantrasyon, katılım bankacılığının Türkiye ekonomisinin sürdürülebilir büyümesine olan katkısını artırmaktadır. KOBİ’ler, Türkiye ekonomisinde önemli bir yer tutmakta ve katılım bankalarının sağladığı finansman desteği, bu işletmelerin büyümesine ve gelişmesine olanak tanımaktadır.
Katılım Finans Strateji Belgesi ve Gelecek Vizyonu
Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi’nin koordinasyonu ile hazırlanan Katılım Finans Strateji Belgesi (KFSB 2022-2025), Türkiye’nin katılım finans alanında küresel bir lider olma hedefini ortaya koymaktadır. Bu belge, katılım bankalarının Türkiye ekonomisindeki rolünü daha da güçlendirmek ve sektördeki büyümeyi sürdürülebilir kılmak için bir yol haritası niteliği taşımaktadır.
Katılım bankaları, bu strateji belgesi doğrultusunda ürün ve hizmet yelpazesini genişletmeyi, müşteri kapsayıcılığını artırmayı ve teknolojik altyapı yatırımlarını artırmayı hedeflemektedir. Bu hedefler, Türkiye’nin katılım bankacılığında küresel bir oyuncu olma yolundaki adımlarını pekiştirecektir.
Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın
Katılım Bankalarının Gelecekteki Potansiyeli
Katılım bankacılığı, Türkiye’de giderek büyüyen ve gelişen bir sektör olarak, gelecekte de önemli fırsatlar sunmaya devam edecektir. Yeni dijital bankaların sektöre girişi, müşteri tabanının genişlemesine ve katılım bankalarının sunduğu hizmetlerin çeşitlenmesine katkı sağlayacaktır.
Finansal Kapsayıcılığın Artırılması
Katılım bankaları, finansal kapsayıcılığı artırma hedefi doğrultusunda çalışmalarını sürdürmektedir. Özellikle dijitalleşme süreçleri, bankacılık hizmetlerine erişimi kolaylaştırmakta ve daha geniş bir kitleye ulaşılmasını sağlamaktadır. Katılım bankacılığı, finansal okuryazarlığın artırılmasına yönelik eğitim ve iletişim faaliyetleri ile de bu hedefe katkıda bulunmaktadır.
Globalleşme ve Uluslararası İşbirlikleri
Katılım bankacılığı, sadece Türkiye’de değil, aynı zamanda uluslararası alanda da büyüme potansiyeline sahiptir. Katılım bankaları, diğer ülkelerdeki benzer yapılarla işbirlikleri yaparak, küresel pazarda daha fazla söz sahibi olmayı hedeflemektedir. Özellikle Afrika, Orta Doğu ve Orta Asya gibi bölgelerde, katılım bankacılığına yönelik ilginin artması beklenmektedir.
Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın
Sonuç: Katılım Bankalarının Türkiye Ekonomisindeki Yeri ve Önemi
Katılım bankacılığı, Türkiye’de hem finansal sistemin çeşitlenmesine hem de ekonominin sürdürülebilir büyümesine katkı sağlayan önemli bir sektördür. 2024 yılının ilk yarısında elde edilen büyüme rakamları, katılım bankalarının Türkiye ekonomisindeki rolünün giderek güçlendiğini ve sektördeki dinamiklerin olumlu yönde geliştiğini göstermektedir.
Katılım bankacılığı, sunduğu faizsiz finansman modelleri ve dijitalleşme süreçlerine uyumu sayesinde, gelecekte de Türkiye ekonomisine katkı sağlamaya devam edecektir. Bu sektördeki büyümenin sürdürülebilir kılınması için, dijitalleşme, finansal kapsayıcılık ve uluslararası işbirlikleri gibi alanlarda atılacak adımlar büyük önem taşımaktadır.
Sonuç olarak, katılım bankacılığı, Türkiye’nin finansal sistemi içinde önemli bir yer edinmiş ve bu yerini daha da güçlendirme potansiyeline sahip bir sektördür. Katılım bankalarının sağladığı finansal çözümler ve sunduğu hizmetler, Türkiye’nin ekonomik büyümesine ve istikrarına önemli katkılar sunmaya devam edecektir.