Türkiye’de tarım sektörü, mevsimlik işçilerin yoğun olarak çalıştığı bir alandır. Mevsimlik tarım işçileri, geçimlerini sağlamak için yılın belirli dönemlerinde farklı yerleşim yerlerine göç ederek çalışmak zorunda kalıyorlar. Bu göçler, ailelerin çocuklarının eğitim süreçlerini olumsuz etkileyebiliyor. Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 06.08.2024 tarihli ve 110793456 sayılı “Mevsimlik Tarım İşçileri ile Göçer ve Yarı Göçer Ailelerin Çocuklarının Eğitime Erişimi” konulu 2024/52 nolu genelge, bu soruna çözüm getirmeyi amaçlıyor. Bu yazıda, genelgenin getirdiği yenilikler, uygulama adımları ve eğitimde fırsat eşitliği açısından önemi ele alınacaktır.

Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın

Mevsimlik Tarım İşçilerinin Çocukları ve Eğitimde Karşılaşılan Zorluklar

Mevsimlik tarım işçileri ve göçer aileler, ekonomik şartlar gereği yılın belli dönemlerinde farklı bölgelere göç ederler. Bu göç süreci, ailelerin çocuklarının eğitim hayatında ciddi kesintilere yol açabilir. Okul öncesi eğitimden zorunlu öğrenim çağına kadar olan çocuklar, bu göçler nedeniyle eğitimden tam anlamıyla faydalanamayabilirler. Eğitim sürecinde yaşanan bu kesintiler, çocukların akademik başarılarını olumsuz etkileyebilir ve sosyal-duygusal gelişimlerinde aksaklıklara neden olabilir.

Milli Eğitim Bakanlığı, mevsimlik tarım işçileri ve göçer ailelerin çocuklarının eğitim hakkından mahrum kalmaması için yeni bir genelge yayımlayarak bu sorunu çözmeyi hedefliyor. Genelge, bu çocukların eğitimden kopmaması için alınacak tedbirleri ve uygulanacak adımları detaylı bir şekilde belirliyor.

Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın

Genelgenin Kapsamı ve Getirdiği Yenilikler

Yeni yayımlanan genelge, mevsimlik tarım işçileri ve göçer ailelerin çocuklarının eğitim süreçlerini kesintisiz sürdürebilmeleri için çeşitli tedbirler öngörüyor. Cumhurbaşkanlığı’nın 2024/5 sayılı genelgesi ile uyumlu olarak hazırlanan bu düzenleme, çocukların eğitim, sağlık, sosyal çevre ile ilişkiler ve güvenlik gibi alanlarda ihtiyaç duyacakları her türlü desteğin sağlanmasını amaçlıyor. İl ve ilçelerde oluşturulacak "İl/İlçe Mevsimlik Tarım İşçileri İzleme Kurulu" ise bu sürecin etkin bir şekilde yürütülmesinden sorumlu olacak.

Genelge, mevsimlik tarım işçileri ve göçer ailelerin çocuklarının eğitime erişimlerini sağlamak amacıyla şu hedefleri belirlemiştir:

  1. Eğitime Erişim: Çocukların eğitim ve öğretime erişimini sağlamak için gerekli tüm tedbirlerin alınması.
  2. Öğrenci Tespiti: Göç eden öğrencilerin tespit edilmesi ve kayıt altına alınması.
  3. Nakil Süreci: Öğrencilerin, göç ettikleri yerlerdeki okullara nakillerinin yapılması.
  4. Devamsızlıkların Önlenmesi: Akademik başarısızlık kaynaklı devamsızlıkların önüne geçilmesi.
  5. Telafi Programları: Öğrencilerin öğrenme kayıplarını gidermek için telafi programlarının düzenlenmesi.
  6. Sosyal ve Duygusal Gelişim: Öğrencilerin sosyal ve duygusal gelişimlerinin desteklenmesi.

Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın

Uygulama Adımları: Önleme, Tespit, Takip ve Telafi

Genelge, eğitim süreçlerinde ortaya çıkan aksaklıkların önlenmesi, tespiti, takibi ve telafisi için dört aşamalı bir uygulama planı öngörüyor:

  1. Önleme: Mevsimlik tarım işçisi ve göçer ailelerin çocuklarına farklı imkanlar sunularak, eğitimden yoksun kalmamaları için bilgilendirmelerin yapılması ve tedbirlerin alınması amaçlanıyor. Özellikle ortaokul ve lise öğrencileri için, ikamet ettikleri yerlerde eğitimlerini sürdürmeleri amacıyla pansiyon imkanları sunulması planlanıyor.

  2. Tespit: Göç alan ve veren illerde, göç eden öğrencilerin tespit edilmesi ve kayıt altına alınması, bu sürecin elektronik ortamda (e-Okul, e-METİP) izlenmesi sağlanacak. Böylece, öğrencilerin eğitim süreçleri kesintisiz olarak devam ettirilecek.

  3. Takip: Tespit edilen öğrencilerin, gittikleri yerlerde eğitim imkanlarına erişimlerinin sağlanması ve sezon sonunda daimi ikamet yerlerine döndüklerinde gerekli izleme ve destek çalışmalarının yapılması.

  4. Telafi: Öğrencilerin eğitim eksikliklerinin giderilmesi için telafi eğitim programlarının düzenlenmesi. Bu programlar, okullar ve halk eğitimi merkezleri aracılığıyla Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü’nce hazırlanacak destek programları çerçevesinde gerçekleştirilecek.

Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın

İl ve İlçe Yürütme Kurullarının Rolü

Genelge kapsamında, eğitim süreçlerinin etkin bir şekilde yürütülmesi için il ve ilçe düzeyinde yürütme kurulları oluşturulacak. Bu kurullar, mevsimlik tarım işçisi ve göçer ailelerin çocuklarının eğitimine erişimini sağlamak için il ve ilçelerdeki çalışmaların koordinasyonunu ve izlenmesini sağlayacak.

  • İl Yürütme Kurulu: İl milli eğitim müdürlükleri bünyesinde oluşturulacak olan kurul, il genelindeki eylem planlarını hazırlar ve uygulanmasını sağlar. Kurul ayrıca, Mevsimlik Tarım İşçileri İzleme Kurulunca alınan kararların takibini yapar ve Bakanlığa rapor sunar.

  • İlçe Yürütme Kurulu: İlçelerde oluşturulacak olan bu kurul, ilçe düzeyinde eylem planlarının hazırlanması, uygulanması ve izlenmesinden sorumludur. Kurul, ilçe düzeyinde eğitim süreçlerinin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi için gerekli tedbirleri alır ve il yürütme kuruluna rapor sunar.

  • Okul Tespit ve Takip Kurulu: Okul düzeyinde oluşturulacak bu kurul, mevsimlik tarım işçisi ve göçer ailelerin çocuklarının tespit edilmesi ve eğitim süreçlerinin takibinden sorumlu olacaktır. Kurul ayrıca, öğrencilerin sosyal ve duygusal gelişimlerini destekleyici çalışmalar yapacaktır.

Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın

Valiliklerin ve Kamu Kurumlarının Sorumlulukları

Genelgenin uygulanmasında valilikler ve diğer kamu kurumları da önemli bir rol oynamaktadır. Valilikler, il genelinde bu genelgeye uygun uygulamaların yürütülmesi ve koordinasyonun sağlanması konusunda sorumludur. Valilikler, sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıfları başta olmak üzere mevcut imkanların kullanılması konusunda da destek sağlamalıdır. Ayrıca, genelge kapsamında belirlenen hedeflere ulaşılması için gerekli her türlü tedbiri almak da valiliklerin sorumluluğundadır.

Eğitimde Eşitlik ve Fırsatların Arttırılması

Bu genelge, eğitimde fırsat eşitliğini artırmayı ve mevsimlik tarım işçisi ailelerin çocuklarının eğitime erişimlerini kolaylaştırmayı hedeflemektedir. Göçer ve yarı göçer ailelerin çocuklarının eğitimden mahrum kalmaması, bu çocukların gelecekteki akademik ve sosyal başarıları için büyük önem taşımaktadır. Bu düzenlemeler sayesinde, eğitim süreçlerinde karşılaşılan aksaklıkların en aza indirilmesi ve çocukların eğitim hakkından tam anlamıyla yararlanması amaçlanmaktadır.

Genelge, aynı zamanda çocuk işçiliğinin önlenmesi ve bu çocukların eğitim süreçlerine dahil edilmesi için bilinçlendirme çalışmalarını da içermektedir. Bu kapsamda, toprak sahipleri, aracı kişiler ve diğer ilgili taraflara yönelik bilgilendirme çalışmaları yapılacak ve çocuk işçiliğinin önlenmesi için gerekli yaptırımlar hakkında bilgilendirme sağlanacaktır.

Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın

Sonuç: Eğitimde Yeni Bir Dönem

Milli Eğitim Bakanlığı’nın yayımladığı bu genelge, mevsimlik tarım işçileri ve göçer ailelerin çocuklarının eğitim süreçlerine yönelik kapsamlı bir yol haritası sunuyor. Eğitimde fırsat eşitliğini sağlama hedefiyle hazırlanan bu genelge, Türkiye genelinde çocukların eğitimden mahrum kalmaması için gerekli adımları atıyor. Bu genelgeyle birlikte, eğitimde yeni bir dönemin kapıları aralanıyor ve dezavantajlı gruplara yönelik önemli adımlar atılıyor. Eğitimde fırsat eşitliği sağlamak, sosyal adaletin en temel unsurlarından biridir ve bu genelge, bu hedef doğrultusunda önemli bir kilometre taşı olarak karşımıza çıkmaktadır.

Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın