16
08
Dünya, 2020 yılında Covid-19 pandemisiyle sarsılmışken, şimdi de başka bir küresel sağlık tehdidiyle karşı karşıya: Maymun çiçeği virüsü (Mpox). Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), bu yeni tehlike karşısında dünya genelinde acil durum ilan etti. Uzmanlar, bu virüsün Covid-19’dan daha ölümcül olabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor. Peki, maymun çiçeği virüsü nedir ve nasıl korunabiliriz? İşte bilmeniz gerekenler.
Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın
Maymun Çiçeği Virüsü Nedir?
Maymun çiçeği virüsü, zoonotik bir hastalık olup, hem hayvanlardan hem de insanlardan bulaşabilen bir virüstür. İlk kez 1958 yılında maymunlarda tespit edilen bu virüs, 1970’te insanlarda görülmeye başlandı. Özellikle Afrika’nın bazı bölgelerinde endemik olan bu virüs, son dönemde diğer kıtalara yayılmaya başladı ve DSÖ’nün acil durum ilan etmesine neden oldu.
DSÖ'nün Küresel Çapta Acil Durum İlanı
Dünya Sağlık Örgütü, maymun çiçeği virüsünün hızlı yayılması ve bazı bölgelerde ölümcül sonuçlara yol açması nedeniyle küresel çapta halk sağlığı acil durumu ilan etti. DSÖ, özellikle Afrika'da 10 yılı aşkın süredir vakaların bildirildiğini ve bu süreçte 524 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Virüsün özellikle Avrupa’ya yayılması, endişeleri daha da artırdı. İsveç’te görülen ilk vakalar, virüsün tehlikeli bir varyantı olan Clade I'in Avrupa’da tespit edilmesiyle bu endişeleri daha da güçlendirdi.
Maymun Çiçeği Virüsü Nasıl Bulaşır?
Maymun çiçeği virüsünün bulaşma yolları oldukça çeşitli ve günlük hayatımızda kolayca maruz kalabileceğimiz durumları içeriyor. Bu virüs, uzun süreli yakın temas, solunum damlacıkları, enfekte olmuş hayvanların salyaları veya çırmalamaları, hatta enfekte bir kişinin kullandığı eşyalar aracılığıyla bulaşabilir. Bu yüzden, özellikle kalabalık ortamlarda bulunmak veya hijyen kurallarına dikkat etmemek, bu virüse yakalanma riskinizi artırabilir.
Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın
Bulaşma Yolları:
- Ten Teması: Virüs, ciltteki kabarcıklar veya açık yaralar yoluyla bulaşabilir. Özellikle enfekte kişilerle doğrudan temas, en yaygın bulaşma yoludur.
- Solunum Damlacıkları: Yakın mesafede solunum yoluyla bulaşma riski yüksektir. Özellikle öksürme, hapşırma gibi durumlarda virüs havaya yayılabilir.
- Kontamine Eşyalar: Enfekte kişilerin kullandığı yatak örtüleri, giysiler veya kişisel eşyalar da bulaşma riski taşır.
- Hayvanlar: Virüs, enfekte hayvanların ısırması, tırmalaması veya etlerinin tüketilmesi yoluyla da bulaşabilir.
Maymun Çiçeği Virüsünün Belirtileri Nelerdir?
Maymun çiçeği virüsü, belirtileri itibariyle birçok başka hastalıkla karıştırılabilir. Ancak virüsün yaygın belirtilerini bilmek, erken teşhis ve tedavi için hayati önem taşır. Hastalığın en yaygın belirtisi, vücutta oluşan kabarcıklar ve döküntülerdir. Bu döküntüler, su çiçeği ya da sivrisinek ısırıklarıyla karıştırılabilir. Bunun dışında, yüksek ateş, halsizlik, baş ve sırt ağrısı, solunum yolu problemleri gibi semptomlar da görülebilir.
Belirtiler:
- Kabarcık ve Döküntüler: Vücutta, özellikle yüz, el, ayak ve genital bölgelerde sivilce veya kabarcık şeklinde döküntüler oluşur.
- Ateş: Vücut sıcaklığı hızla yükselir.
- Halsizlik ve Ağrılar: Yaygın olarak baş, sırt ve kas ağrıları yaşanır.
- Solunum Problemleri: Öksürük, burun tıkanıklığı ve nefes darlığı gibi belirtiler de görülebilir.
- Üşüme ve Titreme: Vücutta ani soğuma ve titreme hissi oluşabilir.
Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın
Çiçek Aşısı: Maymun Çiçeği Virüsüne Karşı En Etkili Korunma Yöntemi
Uzmanlar, maymun çiçeği virüsünden korunmanın en etkili yolunun çiçek aşısı olduğunu belirtiyor. 1980 öncesinde doğan ve çiçek aşısı olan kişiler, maymun çiçeği virüsüne karşı daha dayanıklıdır. Ancak çiçek aşısı 1980'den sonra dünya genelinde rutin olarak uygulanmadığı için, bu tarihten sonra doğanlar için virüs, daha büyük bir tehdit oluşturuyor.
Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Başkanı Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, çiçek aşısının ülkemize geri getirilmesi gerektiğini vurgulayarak, bu aşının maymun çiçeği virüsüne karşı etkili olabileceğini belirtti. Çiçek aşısının yaygınlaştırılması, özellikle risk grubundaki kişilerin korunması için büyük önem taşıyor.
Türkiye’deki Durum ve Alınması Gereken Önlemler
Türkiye’de maymun çiçeği virüsü ilk kez 2022 yılında tespit edildi. O dönemde görülen vakalar, genellikle erkek eşcinseller ve onların partnerlerinde yoğunlaşmıştı. Sağlık Bakanlığı, şimdilik büyük bir alarm durumu olmadığını belirtse de, uzmanlar vakaların yayılma potansiyeline karşı dikkatli olunması gerektiğini söylüyor.
Alınması Gereken Önlemler:
- Kişisel Hijyen: Ellerin sık sık yıkanması, kişisel hijyenin korunması virüs bulaşma riskini azaltır.
- Sosyal Mesafe: Özellikle kalabalık ortamlardan kaçınmak ve sosyal mesafe kurallarına dikkat etmek önemlidir.
- Koruyucu Ekipmanlar: Maske takmak, eldiven kullanmak gibi önlemler, virüsün solunum yoluyla bulaşmasını engelleyebilir.
- Hayvan Teması: Özellikle yabani hayvanlarla temasın sınırlandırılması ve enfekte olma riski taşıyan hayvanlardan uzak durulması gerekir.
- Çiçek Aşısı: Mümkünse, çiçek aşısı olmak en etkili korunma yöntemlerinden biridir.
Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın
Sonuç: Yeni Bir Salgından Korunmak İçin Tedbirli Olmalıyız
Dünya, maymun çiçeği virüsüyle yeni bir sağlık tehdidiyle karşı karşıya. DSÖ'nün acil durum ilanı, bu tehdidin ciddiyetini gözler önüne seriyor. Covid-19 pandemisinin ardından, yeni bir salgının küresel çapta yaratacağı etkiyi en aza indirmek için tedbirli olmak, kişisel hijyene dikkat etmek ve çiçek aşısı gibi koruyucu önlemler almak büyük önem taşıyor.
Maymun çiçeği virüsü hakkında bilgi sahibi olmak ve gerekli önlemleri almak, hem bireysel sağlığımızı korumamızı sağlayacak hem de toplumun geneline yayılan bir salgının önüne geçilmesine katkıda bulunacaktır. Unutmayalım, salgınlar sadece bireyleri değil, tüm toplumu etkileyen ciddi sağlık tehditleridir. Bu yüzden, her birimizin üzerine düşen sorumlulukları yerine getirerek, sağlığımızı korumak için dikkatli ve tedbirli olmalıyız.