Resmi Gazete’de yayımlanan yeni Cumhurbaşkanı kararı ile kargo ile yurt dışından yapılan gümrüksüz alışveriş sınırı 150 eurodan 30 euroya düşürüldü ve gümrük vergileri artırıldı. Bu karar, tüketiciler ve yerli üreticiler üzerinde çeşitli etkiler yaratacak. İşte bu düzenlemenin detayları ve nedenlerine dair ayrıntılı bir inceleme.

Tüketim ve Tüketici Bilinci Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın

Yeni Düzenlemenin Detayları

Cumhurbaşkanı kararıyla Resmi Gazete’de yayımlanan düzenlemeye göre, kargo ile yurt dışından yapılan gümrüksüz alışveriş sınırı 150 eurodan 30 euroya düşürüldü. Bu, yurt dışı merkezli e-ticaret sitelerinden 30 euronun üzerinde alışveriş yapılırsa gümrüğe takılacağı ve ithalat işlemlerine tabi olacağı anlamına geliyor.

  • Gümrük Vergileri: Avrupa Birliği ülkelerinden gelen ürünlere uygulanan vergi oranı yüzde 20’den yüzde 30’a çıkarıldı. Diğer ülkelerden gelen ürünlerde ise vergi oranı yüzde 30’dan yüzde 60’a yükseltildi.
  • Özel Tüketim Vergisi (ÖTV): ÖTV’den muaf tutulmamış ürünlerde yüzde 20 ÖTV uygulanmaya devam edilecek.
  • İlaçlar: Gümrük muafiyeti sınırı ilaçlarda 1500 euro olarak belirlendi.
  • Yürürlük Tarihi: Bu düzenleme 21 Ağustos’ta yürürlüğe girecek.

Düzenlemenin Nedenleri

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, bu düzenlemenin üreticilerin pazar kaybını önlemek amacıyla yapıldığını belirtti. Bakan Bolat, özellikle küçük esnaf, tüccar, ticaret odaları, esnaf ve sanayi odalarından gelen yoğun şikayetler üzerine bu kararın alındığını vurguladı.

Ekonomik Nedenler:

  • Döviz Kayıplarının Önlenmesi: Türkiye’de kontrollü serbest kur rejimi devam ettiği ve enflasyon hız kesmediği için, yurt dışı mal ve hizmetler daha ucuz hale geldi. Bu durum, döviz likiditesini azaltıyor ve tüketim malı ithalatını artırıyor.
  • Yerli Üreticiyi Koruma: Yerli üreticiler, yurt dışından gelen ucuz ürünler karşısında rekabet güçlerini kaybediyor. Bu düzenleme ile yerli firmalara olan talebin artırılması hedefleniyor.

Ticaret Bakanlığı Açıklamaları:

  • Pazar ve İstihdam Kaybı: Bakanlık, ülkemizin ekonomisinde üreten kesimin ve ekonomideki esnaf, KOBİ, tacir, mağaza sahibi gibi kesimlerin yoğun bir şekilde pazar ve istihdam kaybı yaşamasını önlemeyi amaçladıklarını belirtti.
  • Kalite ve Güvenlik: Tüketicilerden gelen kalite düşüklüğü şikayetleri ve imalatçıların satış, üretim ve istihdam kaybı nedeniyle bu düzenlemenin gerekli görüldüğü ifade edildi.

Tüketim ve Tüketici Bilinci Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın

Tüketiciler Bu Düzenlemeden Nasıl Etkilenecek?

Tüketici Hakları ve Tercihleri:

  • Rekabetin Azalması: Tüketiciler Birliği Federasyonu Başkanı Mehmet Bülent Deniz, düzenlemenin rekabeti azaltacağı ve tüketicileri dezavantajlı konuma düşüreceğini belirtti. Yerli firmaların tekelleşmesi ve sermayenin belli bir yerde toplanması ihtimali, tüketicilerin seçeneklerini daraltabilir.
  • Fiyat Artışları: Vergi artışının ithal ve yerli ürünlerin fiyatlarında artışa yol açacağı konusunda uzmanlar hemfikir. Bu durum, tüketicilerin daha yüksek fiyatlarla karşılaşmasına neden olabilir.
  • Tüketici Refahı: TEPAV Merkez Direktörü H. Hakan Yılmaz, düzenlemenin tüketici açısından refah kaybına yol açacağını ifade etti.

Yurt Dışı Alışveriş Tercihleri:

  • Fiyat-Kalite Dengesi: Tüketiciler Birliği Federasyonu Başkanı Deniz, yurt dışı pazar yerlerinin fiyat-kalite parametresinin tüketiciler açısından daha cazip olduğunu belirtti. Ayrıca, satış sonrası hizmetlerde de yurt dışı kaynaklı firmaların tüketicileri daha fazla memnun ettiği ifade edildi.
  • Kargo Güvenliği: Yurt dışından gelen kargolarda güvenliğin daha yüksek olduğunu belirten Deniz, yurt içindeki kargo hizmetlerinde ise hasarlı ürün şikayetlerinin daha fazla olduğunu söyledi.

Tüketim ve Tüketici Bilinci Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın

Düzenlemenin Bütçeye Etkisi

İstanbul Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz, gümrük vergisindeki yeni düzenlemenin bütçeye büyük bir etki yaratmayacağını belirtti. Gümrük vergisi gelirlerinin toplam bütçe gelirleri içindeki payının düşük olduğunu ve bu düzenlemenin bütçeye sınırlı düzeyde katkı sağlayacağını ifade etti.

TEPAV Merkez Direktörü Yılmaz da, düzenlemenin temel motivasyonunun 2024 yılı bütçe vergi gelirlerini artırmak olduğunu, ancak bu düzenlemenin yeterli kaynak sağlamayacağını düşündüğünü belirtti.

Yurt Dışından Verilen Siparişlerin Toplam E-Ticaretteki Payı

Ticaret Bakanlığı’nın Mayıs tarihli ‘Türkiye’de E-ticaretin Görünümü’ raporuna göre, 2023 yılında yurt içi harcamaların payı yüzde 93,37 olarak gerçekleşti. Türkiye’deki vatandaşların yurt dışından yaptığı alımların payı ise yüzde 3,75 oldu. Bu veriler, yurt dışı alışverişlerinin toplam e-ticaret hacmi içindeki payının nispeten düşük olduğunu göstermektedir.

Tüketim ve Tüketici Bilinci Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın

Sonuç ve Değerlendirme

Yeni düzenleme, hem yerli üreticilerin korunması hem de ülke ekonomisinin döviz kayıplarının önlenmesi amacıyla hayata geçirildi. Ancak, bu düzenleme tüketicilerin alışveriş alışkanlıklarını değiştirebilir ve fiyatlarda artışa neden olabilir. Tüketiciler Birliği Federasyonu ve diğer tüketici hakları savunucuları, bu düzenlemenin olumsuz etkilerini en aza indirmek için çalışmalar yapacaklarını ve gerekirse yasal itirazlarda bulunacaklarını belirtti.

Bu düzenlemenin uzun vadeli etkilerini görmek için uygulamanın hayata geçmesi ve sonuçlarının izlenmesi gerekecek. Hem tüketiciler hem de yerli üreticiler için dengeli ve adil bir çözüm bulunması, ekonomik istikrarın sağlanması açısından büyük önem taşıyor.

Tüketim ve Tüketici Bilinci Sertifika Programlarımızı İncelemek için tıklayın