Emekli memurların tekrar memuriyete dönmeleri, Türkiye’de belirli kanun ve düzenlemelere bağlı olarak mümkündür. Bu yazıda, emekli memurların tekrar memuriyete alınmalarıyla ilgili 657 sayılı Kanun, 5434 sayılı Kanun, 5335 sayılı Kanun, Danıştay Kararları, DPB Görüşleri ve Çevre Bakanlığı Görüşleri çerçevesinde detaylı bilgi vereceğiz.

Atamalarda Geçerli Sertifika Programlarını İncelemek için tıklayın

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun "emeklilerin yeniden hizmete alınması" başlıklı 93. maddesine göre; T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre emekli olanlardan, sınıfında yazılı nitelikleri taşımakta bulunanlar, kanunun 92. maddesi hükümlerine göre kurumlarda boş kadro bulunmak şartıyla yeniden memurluğa alınabilirler. Ancak, 5434 sayılı Kanunun 104. maddesine göre emeklilikle ilgili görevlere yeniden atanamayacaklar bu kapsamın dışındadır.

5434 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu

5434 sayılı Kanunun 104. maddesine göre; 39. maddenin yetersizlik ve disiplin sebepleri hariç olmak üzere, bazı sebeplerle emekli edilenler, belirli görevlerde çalıştırılamazlar. Kanunun 39. maddesi ise emekli aylığının bağlanma koşullarını düzenler.

5335 Sayılı Kanun

5335 sayılı Kanun’un 30. maddesi, emekli memurların belirli koşullar altında yeniden memuriyete alınmalarını düzenler. Bu maddeye göre, herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar, genel bütçeye dahil dairelerin, katma bütçeli idarelerin, döner sermayelerin, kefalet sandıklarının, sosyal güvenlik kurumlarının ve bütçeden yardım alan kuruluşların kadrolarına açıktan atanamazlar. Ancak, emekli aylıkları kesilmek suretiyle belediyeler, il özel idareleri ve bunlara bağlı kuruluşlarda çalışabilirler.

Atamalarda Geçerli Sertifika Programlarını İncelemek için tıklayın

Danıştay Kararları ve DPB Görüşleri

Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu'nun bir kararında, emekli memurun açtığı dava sonucunda, emeklilik talebinde bulunarak yeni bir hukuki statü kazandığı belirtilmiş ve bu nedenle açıktan atanma talebinin reddi hukuka uygun bulunmuştur. DPB ise, 657 sayılı Kanun ve 5335 sayılı Kanun birlikte değerlendirildiğinde, emekli aylıkları kesilse dahi genel bütçeli kurumlara açıktan atamanın mümkün olmadığını, ancak belediyeler ve bazı diğer kuruluşlara atamanın mümkün olduğunu belirtmiştir.

Belediyelerde Tekrar Memuriyete Alınma

Emekli memurlar, belediyelerde emekli aylıkları kesilmek suretiyle yeniden memur olarak atanabilirler. Ancak, bu atamalar belirli şartlara bağlıdır. Örneğin, zabıta komiserliğine atanmak isteyen bir emekli memurun, bu pozisyonun görevde yükselme sınavına tabi olması nedeniyle, bu kadroya ataması yapılamaz. Genel olarak, emekli memurların belediyelerde boş kadro bulunması ve kadronun niteliklerini taşıması halinde yeniden atanması mümkündür.

Memurluktan Çekilenlerin Yeniden Atanmaları

657 sayılı Kanun’un 92. maddesine göre; iki defadan fazla olmamak üzere memurluktan kendi istekleriyle çekilenler veya çekilmiş sayılanlar, ayrıldıkları sınıfta boş kadro bulunmak ve sınıfın niteliklerini taşımak şartıyla yeniden memurluğa atanabilirler. Ayrıca, kurumlar memurlarını meslekleri ile ilgili sınıftan genel idare hizmetleri sınıfına veya genel idare hizmetleri sınıfından meslekleri ile ilgili sınıfa atayabilirler.

Atamalarda Geçerli Sertifika Programlarını İncelemek için tıklayın

Emekli Memurların Yeniden Göreve Alınmasının İstisnaları

Emekli memurların tekrar memuriyete alınmasının bazı istisnaları bulunmaktadır. Bu istisnalar arasında yetersizlik ve disiplin sebepleri ile emekli edilenler, Türk vatandaşlığından çıkarılanlar veya yabancı memleket uyruğuna girenler bulunmaktadır. Ancak, Cumhurbaşkanı tarafından atanan veya görevlendirilenler, TBMM tarafından yapılan seçimler sonucunda görev verilenler ve yükseköğretim kurumlarının öğretim üyeliklerine yapılan atamalar bu kapsamın dışında tutulmaktadır.

Yargı Yoluna Başvurma

Emekli memurlar, yeniden hizmete alınma için yargı yoluna başvurarak idareyi zorlayamazlar. Bu durum, idarenin takdir hakkı kapsamında değerlendirilmektedir. Genel bütçeli bir kurumdan emekli olan memurun bir belediyede emekli aylığı kesilmek suretiyle yeniden görevlendirilebilmesi mümkündür ve akabinde herhangi bir genel bütçeli kuruma naklen atanabilir.

Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü Görüşü

Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü’nün 16.02.2024 tarihli görüşünde, emeklilik hakkından faydalanan memurun memuriyete geri dönmesi durumunda herhangi bir bekleme süresine tabi olmadığı belirtilmiştir.

Atamalarda Geçerli Sertifika Programlarını İncelemek için tıklayın

Sonuç

Emekli memurların tekrar memuriyete alınmaları, belirli kanun ve düzenlemeler çerçevesinde mümkündür. Ancak, bu atamalar belirli şartlara ve istisnalara bağlıdır. Emekli memurların yeniden memuriyete alınmaları için boş kadro bulunması, kadronun niteliklerini taşımaları ve emekli aylıklarının kesilmesi gerekmektedir. Belediyeler ve bazı diğer kuruluşlar, emekli memurlar için yeniden memuriyete alınma konusunda daha esnek şartlar sunmaktadır. Ancak, genel bütçeli kurumlarda açıktan atanma genellikle mümkün değildir. Emekli memurların bu süreçte yargı yoluna başvurarak idareyi zorlamaları mümkün olmayıp, idarenin takdir hakkı çerçevesinde değerlendirme yapılmaktadır.

Atamalarda Geçerli Sertifika Programlarını İncelemek için tıklayın