13
08
Yapay zeka (YZ), teknolojik gelişmelerin öncüsü olarak, dünya ekonomisinde büyük bir dönüşüm yaratıyor. Yapay Zeka Politikaları Derneği'nin (AIPA) kurucusu ve başkanı Zafer Küçükşabanoğlu, YZ'nin 2030'a kadar yaklaşık 15,7 trilyon dolarlık bir ekonomik hacim yaratacağını belirterek, ülkelerin bu devasa pastadan pay almak için yarıştığını vurguluyor. Bu yazıda, yapay zekanın küresel ekonomideki potansiyelini, ülkelerin bu teknolojiye neden bu kadar önem verdiğini, Türkiye'nin bu alandaki konumunu ve gelecekteki fırsatlarını detaylı bir şekilde ele alacağız.
Yapay Zeka Uygulamaları Sertifika Programı için tıklayın
Yapay Zeka: 21. Yüzyılın Sanayi Devrimi
Zafer Küçükşabanoğlu, yapay zekayı tarihteki büyük sanayi devrimleriyle karşılaştırarak, bu teknolojinin gücünü ve dönüştürücü etkisini vurguluyor. Birinci sanayi devrimi buharla, ikincisi elektrikle, üçüncüsü ise bilgisayarlarla şekillenirken, dördüncü sanayi devrimi yapay zeka tarafından yönlendiriliyor. YZ, sadece belirli sektörleri değil, tüm ekonomiyi dönüştürme potansiyeline sahip bir teknoloji olarak öne çıkıyor.
Yapay zeka, sağlık, tarım, savunma, finans gibi birçok sektörde devrim yaratıyor. Bu teknoloji, verimliliği artırma, maliyetleri düşürme ve yeni iş modelleri oluşturma potansiyeline sahip. Ancak YZ'nin etik ve mahremiyet gibi konularda riskler taşıdığı da bir gerçek. Bu nedenle, bu teknolojiyi doğru bir şekilde yönetmek ve olası riskleri en aza indirmek büyük bir sorumluluk gerektiriyor.
Küresel Ekonomik Hacim: 15,7 Trilyon Dolarlık Potansiyel
Zafer Küçükşabanoğlu'na göre, yapay zeka 2030'a kadar 15,7 trilyon dolarlık bir ekonomik hacim yaratacak. Bu rakam, yapay zekanın küresel ekonomide ne kadar büyük bir etki yaratacağını gösteriyor. YZ'nin getireceği bu ekonomik büyüklük, ülkeler arasında büyük bir rekabeti tetikliyor. Küresel ekonominin 2030 yılında 100 ile 130 trilyon dolar arasında olacağı tahmin ediliyor ve bu büyüklüğün yaklaşık 30 trilyon dolarlık kısmının YZ ve ilişkili teknolojilerden kaynaklanacağı öngörülüyor.
Bu büyüklüğün içinde yer alacak teknolojiler arasında metaverse, blok zinciri gibi yenilikçi çözümler de bulunuyor. Bu teknolojiler, yapay zekanın lokomotifi olduğu bir ekonomiyi şekillendirecek ve ülkeler bu büyük pastadan pay almak için stratejiler geliştirmek zorunda kalacak.
Yapay Zeka Uygulamaları Sertifika Programı için tıklayın
İstihdamda Dönüşüm: Yeni İşler ve Kayıplar
Yapay zeka, iş gücünde de büyük değişikliklere yol açacak. Küçükşabanoğlu, 2030 yılına kadar yapay zeka nedeniyle dünya genelinde yaklaşık 85 milyon iş kaybı yaşanmasının beklendiğini, ancak bu kayıpların yanı sıra 97 milyon yeni iş imkanı da yaratılacağını belirtiyor. Bu, yapay zekanın iş gücü piyasasında ciddi bir dönüşüm yaratacağını ve ülkelerin bu dönüşüme hazırlıklı olması gerektiğini gösteriyor.
Ülkeler, yapay zekanın yaratacağı bu yeni iş fırsatlarına odaklanmalı ve iş gücünü bu yeni alanlara yönlendirmelidir. Bu, sadece kaybolan işlerin yerini doldurmakla kalmaz, aynı zamanda ekonomiyi daha güçlü ve dayanıklı hale getirir.
Yapay Zeka Rekabeti: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler
Yapay zeka konusundaki rekabet, özellikle gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasındaki farkı derinleştiriyor. Küçükşabanoğlu, bazı şirketlerin ekonomik büyüklüğünün, birçok ülkenin ekonomik büyüklüğünden daha büyük hale geldiğine dikkat çekiyor. Bu durum, büyük teknoloji şirketleri ile devletler arasında yeni bir rekabetin doğmasına neden oluyor. Özellikle Çin ve ABD gibi ülkeler, yapay zeka konusunda büyük yatırımlar yaparak bu rekabetin öncüsü konumunda.
ABD, 140 milyon dolarlık fon ayırarak 7 yeni yapay zeka enstitüsü kurarken, Çin yapay zeka ile ilgili patentlerin yüzde 61'ine sahip. Birleşik Krallık, yapay zeka ofisi açarak bu alandaki koordinasyonu sağlıyor ve Birleşik Arap Emirlikleri, yapay zeka bakanlığı kurarak bu teknolojiyi stratejik bir öncelik olarak belirliyor.
Yapay Zeka Uygulamaları Sertifika Programı için tıklayın
Türkiye’nin Yapay Zeka Stratejisi ve Potansiyeli
Türkiye, yapay zeka konusunda büyük bir potansiyele sahip, ancak bu potansiyeli gerçekleştirmek için stratejik adımlar atılması gerekiyor. Oxford Insights'ın yapay zekada ülkelerin hazır olma endeksine göre Türkiye, 2020 yılında 66’ncı, 2021’de 55’inci, 2022’de 49’uncu, 2023’te ise 47’nci sırada yer aldı. Bu yükseliş, Türkiye’nin yapay zeka konusunda ilerleme kaydettiğini gösterse de, hala kat edilmesi gereken önemli bir mesafe bulunuyor.
Küçükşabanoğlu, Türkiye’nin yapay zeka alanında ilk 20’ye girebilecek potansiyele sahip olduğunu belirtiyor. Bunun gerçekleşebilmesi için Ulusal Yapay Zeka Strateji Belgesi’nin güncellenmesi ve daha köklü, gerçekçi hedeflerin belirlenmesi gerekiyor. Ayrıca, Türkiye’nin genç nüfusu, yapay zeka konusunda büyük bir avantaj sağlıyor. Bu genç kitlenin yapay zeka eğitimleri ile donatılması, Türkiye’nin bu alandaki başarısını artırabilir.
Eğitimde Yapay Zeka: Geleceğin Mesleklerine Hazırlık
Yapay zeka, sadece iş gücü piyasasını değil, aynı zamanda eğitim sistemini de dönüştürüyor. Meslekler artık ciddi bir dönüşüm içinde ve 2030’dan sonra yapay zekayı merkezine almayan mesleklerin hayatta kalma şansı giderek azalacak. Kamu alımlarında bile teknolojik bilgi birikiminin ölçüleceği günlere yaklaşıyoruz.
Türkiye’nin yapay zeka konusunda en büyük kozu, genç nüfusudur. Bu gençlerin yapay zeka ile ilgili bilgi ve becerilerle donatılması, Türkiye’nin bu alandaki rekabet gücünü artıracaktır. Öğretmenlerin yapay zeka konusunda eğitilmesi ve öğrencilerin yapay zeka çağına hazırlanması, bu sürecin önemli bir parçasıdır.
Yapay Zeka Uygulamaları Sertifika Programı için tıklayın
Yapay Zeka ve Diplomasi: Yeni Bir Dönem
Yapay zeka, sadece ekonomi ve iş gücü piyasasını değil, aynı zamanda diplomasiyi de dönüştürüyor. Küçükşabanoğlu, son yıllarda birçok ülkenin ikili görüşmelerinde yapay zekanın ana gündem maddesi haline geldiğini belirtiyor. Diplomatik müzakereler, karar alma süreçleri, uluslararası hukuk ve siber güvenlik gibi alanlarda yapay zeka, dönüştürücü bir etkiye sahip.
Yapay zekanın bu yeni dönemde nasıl kullanılacağı, ülkelerin uluslararası arenadaki konumlarını belirlemede kritik bir rol oynayacak. Türkiye’nin bu alanda atacağı adımlar, bölgesel ve küresel düzeydeki etkisini artırabilir.
Sonuç: Yapay Zeka ile Geleceğe Hazırlık
Yapay zeka, 2030’a kadar yaklaşık 15,7 trilyon dolarlık bir ekonomik hacim yaratma potansiyeline sahip. Bu büyüklük, ülkeler arasında büyük bir rekabeti tetiklese de, aynı zamanda büyük fırsatlar da sunuyor. Türkiye, bu rekabette yer alabilmek ve potansiyelini gerçekleştirebilmek için stratejik adımlar atmak zorunda.
Bu blog yazısında, yapay zekanın küresel ekonomiye etkilerini, Türkiye’nin bu alandaki potansiyelini ve gelecekte yapması gerekenleri ele aldık. Yapay zeka, sadece bir teknoloji değil, aynı zamanda ekonomik ve sosyal yapıları dönüştüren bir güç olarak karşımıza çıkıyor. Türkiye’nin bu alandaki başarısı, yapay zekayı ne kadar hızlı ve etkili bir şekilde benimseyip, uygulayabileceğine bağlıdır. Yapay zeka çağına hazır olan ülkeler, geleceğin ekonomisinde lider konumda olacaklardır.